Open kaart | Leerlingen ontdekken verborgen schatten
Tentoonstelling Open kaart – van atlas tot streetmap (3): Collecties voor educatie
3 mei 2023
Het Allard Pierson heeft als onderdeel van de Universiteitsbibliotheek de taak om het cultureel erfgoed van de UvA te verzamelen, beheren, ontsluiten, onderzoeken én presenteren. Vrijwel dagelijks is het Allard Pierson geopend voor studenten en onderzoekers om materialen te raadplegen voor hun onderzoek. Maar ook voor het brede publiek om zich mee te laten nemen door het museum vol objecten. De museale functies en het academische karakter kennen de meesten wel. Dat het Allard Pierson de collecties ook toegankelijk maakt voor leerlingen in het primaire en voortgezet onderwijs is niet bij iedereen bekend.
Educatieve randprogrammering
Olav van den Berkel heeft als educator van het Allard Pierson een klein jaar gewerkt aan het educatieve programma bij de tentoonstelling Open kaart. Hij legt uit: ‘Als educator zoek ik continu de verbinding tussen oude en nieuwe werelden. Hoe maak je cultuurhistorische tentoonstellingen relevant voor leerlingen uit het basisonderwijs en middelbaar onderwijs? Dat doe ik samen met collega's en met externe partijen. Daarin maken we crossovers tussen bijvoorbeeld aardrijkskunde, geschiedenis, kunst en cultuur. We leggen verbanden met actuele vraagstukken en betrekken de belevingswerelden van de leerlingen uit het primaire onderwijs en het voortgezet onderwijs.’
De UvA beschikt met het Allard Pierson over ontelbaar veel verborgen en zichtbare schatten. Deze schatten, en de verhalen die zij met zich meedragen, zijn zonder enige twijfel ook van grote waarde voor kinderen.Olav van den Berkel, educator bij het Allard Pierson, onderdeel van de Universiteitsbibliotheek
Primair onderwijs
Het Allard Pierson biedt een interactief educatieprogramma voor leerlingen in de groepen 6, 7 en 8 uit het basisonderwijs. Onder begeleiding van een museumdocent gaan zij op wereldreis in de tentoonstelling Open kaart, waarbij ze kennis maken met talrijke bijzondere kaarten uit het verleden en heden. Ze reflecteren bijvoorbeeld op thema’s als: oorlog en conflict, slavernij en klimaatverandering en discussiëren aan de hand van stellingen over verschillende dilemma’s. Historische kaarten en atlassen zijn mooi om naar te kijken en geven ons inzicht in topografie en geschiedenis. Maar welke verhalen gaan er achter de kaarten schuil? Vanuit positieve en minder positieve verhalen speelt het Allard Pierson ‘open kaart’.
De samenwerking met Amnesty International en Noordhoff geeft een extra dimensie aan de educatieve programmering. Heel bijzonder.Olav van den Berkel, educator Allard Pierson, onderdeel van de Universiteitsbibliotheek
Na de rondleiding volgt een inspirerende workshop die is ontwikkeld in samenwerking met Amnesty International. Hierin wordt de link met de actualiteit gelegd. Hoe zijn onze voorouders met elkaar en de aarde omgegaan? Wat zouden we anders doen? Wat hetzelfde? De leerlingen discussiëren erop los en denken na over hun eigen ideale wereld. Tot slot schrijven de leerlingen aan de ‘Red de wereld’-rap die zij onder leiding van een theatermaker en –docent Reno van Rijsewijk ten gehore brengen.
Voortgezet onderwijs
Voor het voortgezet onderwijs heeft het Allard Pierson een interactief programma ontwikkeld in samenwerking met Noordhoff en Fleur Knops, educator bij Radius - Delft en Boijmans van Beuningen. In dit programma maken leerlingen van middelbare scholen kennis met eeuwenoude kaarten van onder andere Nederland en de wereld, maar ook van de meest actuele technologische ontwikkelingen rond cartografie. Oude en actuele kaarten en atlassen tonen een immer veranderende wereld. Grenzen worden keer op keer opnieuw getrokken door zowel mensen als de natuur. Kaarten tonen het verleden, met soms harde realiteiten, en worden gebruikt om na te denken over de toekomst. De leerlingen ontdekken de gelaagdheid van kaarten in de tentoonstelling; welke mooie en minder mooie verhalen gaan er schuil achter de vaak prachtig vormgegeven kaarten?
Na de expeditie toont het Allard Pierson enkele filmbeelden, waarin de leerlingen onder andere kennismaken met de ‘Nordsjøen dike’, een dijk naar ontwerp van de Nederlandse oceanograaf Sjoerd Groeskamp. Deze dijk beschermt ons land tegen het wassende water. Iedere leerling verbeeldt vervolgens de toekomst van Nederland in een infographic. Ten slotte krijgen de leerlingen in de Geozone prikkelende stellingen rond digitale Bosatlaskaarten en gaan hierover in discussie onder leiding van een museumdocent.
De tentoonstelling Open kaart – van atlas tot streetmap en de educatieve randprogrammering zijn te bewonderen tot en met 20 augustus 2023. Bezoek nu!
Lees ook:
- Nieuwsartikel Open kaart | Verken 7 eeuwen cartografie in nieuwe tentoonstelling.
- Nieuwsartikel Open kaart | Kunst in kaart brengen.
- In de agenda van het Allard Pierson zijn allerlei extra activiteiten opgenomen, zoals rondleidingen en workshops in het verlengde van het basisonderwijsprogramma. Bekijk de agenda op de website van het Allard Pierson.