Sociale veiligheid is een breed begrip, uiteenlopend van een integere cultuur waarin je elkaar aanspreekt, tot transparante en toegankelijke klachtenprocedures en het stellen van heldere grenzen aan gedragingen. Grensoverschrijdend gedrag is nooit toelaatbaar. Studenten en medewerkers moeten mogelijkheden hebben om zorgen, dilemma’s en klachten aan de orde te stellen binnen de UvA, zij moeten zich veilig voelen om dat te doen en overtuigd zijn dat hun melding of klacht serieus wordt genomen.

Het (recente) verleden laat zien dat verbeteringen nodig zijn. Adequaat reageren op meldingen en klachten heeft  de volle aandacht van het College van Bestuur. We blijven dan ook vaart maken met verschillende in gang gezette acties. Hieronder worden deze kort toegelicht.

Acties sociale veiligheid

In de afgelopen anderhalf jaar hebben wij ons systeem en onze procedures voor het omgaan met meldingen en klachten van ongewenst gedrag op een aantal punten overwogen en verbeterd. Daarbij hebben we tevens gebruik gemaakt van de aanbevelingen van de externe commissie Sociale Veiligheid onder leiding van Marry de Gaay Fortman die op ons verzoek de (werking van) het systeem van sociale veiligheid tegen het licht heeft gehouden.

• Er is een nieuwe gedragscode opgesteld;
• Het systeem van vertrouwenspersonen is doorgelicht en aanbevelingen zijn deels al verwerkt;
• We hebben een ad-interim ombudsfunctionaris (annex kwartiermaker voor de definitieve ombudsfunctie) aangesteld;
• Er is een tijdelijk extern meldpunt ingericht;
• We hebben informatie over sociale veiligheid beter beschikbaar gemaakt, waar de ‘wegwijzer sociale veiligheid’ voor studenten en medewerkers onderdeel van uitmaakt.

De komende tijd brengen we de volgende zaken tot afronding:  

• De klachtprocedure wordt beter geschikt gemaakt voor klachten over sociale veiligheid. Dit betreft onder andere een specifieke klachtenregeling op gebied van sociale veiligheid, met uitgebreidere onderzoeksmogelijkheden, verruiming van de verjaringstermijn, laagdrempeliger voor buitenlandse studenten en de mogelijkheid tot het indienen van klachten door voormalige studenten en medewerkers.
• Recent is een voorstel voor de definitieve inrichting van de functie van ombudsfunctionaris voorgelegd aan de medezeggenschap. Hierbij is aandacht gegeven aan de toegankelijkheid, verruiming van de procedure, reikwijdte van het reglement en onafhankelijkheid van de functionaris ten opzichte van het College van Bestuur.
• Het reglement voor de vertrouwenspersonen wordt momenteel herzien en aangepast en zal aan de medezeggenschap worden voorgelegd.

TaskForce

Van juli 2019 tot eind 2020 is een Taskforce Sociale Veiligheid ingesteld die gevraagd is te adviseren over en te werken aan het versterken van de sociale veiligheid van medewerkers en studenten. De taskforce inspireert, spoort verbeteringen aan op het gebied van sociale veiligheid en levert begin 2021 aanbevelingen op voor het versterken van sociale veiligheid aan de UvA in vier domeinen:

• Bouwen aan een veilige universiteit (versterken van organisatie en preventie)
• Snelle hulp als het nodig is (borgen van signalen en afhandelen van vragen/klachten/incidenten)
• Veiligheid in kaart (monitoren en signaleren)
• Een veilige campus voor iedereen (fysieke en online omgeving)

Naast goede procedures is het herkennen, bespreken en voorkomen van ongewenst gedrag essentieel. Hetzelfde geldt voor de nazorg voor degenen die ongewenst gedrag hebben aangekaart of ervaren. Daarom wordt door gesprekken en trainingen werk gemaakt van een cultuur waarin we elkaar aanspreken op gedrag en leidinggevenden uitgerust zijn om adequaat op signalen te reageren. In het voorjaar start een bewustwordingscampagne, gericht op alle studenten en medewerkers.