De Bibliotheek biedt studenten, docenten en onderzoekers zo veel mogelijk toegang tot relevante en betrouwbare tijdschriften, maar met de beschikbare financiële middelen kunnen niet voor alle tijdschriften of jaargangen abonnementen worden afgesloten. Personen die niet aan een universiteit of hogeschool verbonden zijn hebben vaak überhaupt geen toegang tot wetenschappelijke publicaties. Unpaywall biedt een eenvoudig te installeren browserextensie voor Firefox en Chrome die je op een legale manier toch toegang kan geven.

Via de repositories van hogescholen en universiteiten wereldwijd worden niet-open access tijdschriftartikelen vaak achteraf toch nog vrij toegankelijk gemaakt. Bijvoorbeeld na verloop van een uitgeversembargo, of op grond van artikel 25fa Auteurswet. Unpaywall doorzoekt al deze open-access repositories en detecteert vrij beschikbare versies met behulp van de unieke identifier (DOI) van deze artikelen.

Hoe installeren?

Ga naar https://unpaywall.org/products/extension om de Unpaywall-browserextensie te installeren. De website herkent welke browser je gebruikt en door op de ‘Add to’-knop te klikken, wordt de extensie geïnstalleerd. De extensie is alleen beschikbaar voor de browsers Firefox of Chrome. Stuit je na een zoekactie – bijvoorbeeld via Google (Scholar) of de de catalogus van de Bibliotheek CatalogusPlus – op een niet toegankelijk tijdschriftartikel, dan toont Unpaywall een ‘groen hangslotje’ wanneer er tóch een vrij toegankelijke versie beschikbaar is. Door op het hangslotje te klikken, wordt de gevonden versie van het artikel geopend. Blijft het slotje grijs, dan is er helaas geen vrij toegankelijke versie gevonden.

Nog een tip

Kijk kritisch naar de versie die je gevonden hebt. Is het de gepubliceerde uitgeversversie, een postprint (gepeerreviewd en door uitgevers geaccepteerd voor publicatie) of een pre-print (auteursversie)? In het laatste geval kun je niet zeker zijn van de wetenschappelijke correctheid, maar wel bepalen of het artikel inhoudelijk relevant is voor je onderzoek. Via de dienst Interbibliothecair Leenverkeer kun je eventueel een kopie van de uitgeversversie aanvragen uit de collectie van een andere Nederlandse bibliotheek.

Welkom bij de ‘Library Research Hack’, de maandelijkse rubriek van de Bibliotheek die jouw onderzoek verder brengt. Of je nu student of onderzoeker bent, elke maand ontdek je hier een nieuwe tool of toepassing die jouw onderzoek efficiënter, effectiever én leuker maakt. Van databases die je horizon verbreden, tot onmisbare onderzoeks-identifiers, of essentiële software voor datavisualisatie – wij leggen uit waarom je niet zonder kunt en helpen je direct op weg.

De volgende hack over de database Research Connect verschijnt in november.