Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.

Jurisprudentie

Introductie

Deze gids is bedoeld als een startpunt voor het vinden van in Nederland gepubliceerde jurisprudentie (niet alle rechterlijke uitspraken worden gepubliceerd) en geeft een overzicht van belangrijke (algemene) bronnen.

Zie de Onderzoeksgidsen voor een overzicht van jurisprudentiebronnen voor een specifiek rechtsgebied. Zie de gids Case Law voor internationale (voornamelijk EU-landen, U.S. en U.K.) jurisprudentie.

Hulp nodig, suggesties of opmerkingen? Laat het weten.

Databanken

  • EUR-Lex
    Jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie, Gerecht van Eerste Aanleg en het Gerecht voor Ambtenarenzaken vanaf 1954 met verwijzingen naar ‘rechtsgeleerde noten’.
  • Jurisprudentie in Nederland (JIN) online
    Snelle publicatie van uitspraken met praktijkgerichte annotaties en samenvattingen op het gebied van arbeidsrecht, personen - en familierecht, ondernemingsrecht, civiel recht, strafrecht en bestuursrecht.
  • InView Essential - Jurisprudentietijdschriften
    NJ, NJ Feitenrechtspraak en een aantal specifieke jurisprudentietijdschriften. Klik op Uitgaven voor een overzicht.
  • OpMaat - Jurisprudentie
    Jurisprudentie uit specifieke (Sdu-)jurisprudentietijdschriften en Rechtspraak.nl: selecteer een domein en daarna 'jurisprudentie'. N.B. OpMaat kent ook een aantal specifieke modules, zie daarvoor de Onderzoeksgidsen.
  • Legal Intelligence
    Belangrijkste bron voor het vinden van Nederlandse jurisprudentie. Doorzoek in één keer alle jurisprudentie opgenomen in Navigator, OpMaat, Rechtspraak.nl (zie hieronder voor inhoud en afzonderlijke toegang) en overige jurisprudentietijdschriften. Ook voor het snel vinden van een specifieke uitspraak. 
  • Rechtsorde
    Belangrijke bron bevat vrijwel alle full text beschikbare Nederlandse juridische bronnen: wet- en regelgeving, jurisprudentie, officiële publicaties, juridische tijdschriftencollectie en naslagwerken.
  • Rechtspraak.nl
    Selectie van uitspraken van Nederlandse gerechtelijke instanties die juridisch van belang zijn of waar maatschappelijke belangstelling voor is vanaf 1999. Met behulp van de zoekoptie ‘Vindplaatsen zoeken bij uitspraak’ kunnen verwijzingen gevonden worden naar meer dan 230.000 (geannoteerde) uitspraken in Nederlandse jurisprudentietijdschriften.
  • The European e-Justice Portal - Nationale rechtspraak
    Bevat een overzicht van vrij toegankelijke databanken (voor zover beschikbaar) met uitspraken en adviezen van de verschillende rechtbanken van alle EU-lidstaten. Ga naar Gerechtelijke systemen voor een overzicht van de organisatie en relevante procedures van de rechtbanken van alle lidstaten.
  • Tuchtrecht - Overheid.nl
    Jurisprudentie van de Nederlandse instanties voor tuchtrecht (o.a. advocaten, notarissen, gezondheidszorg).
  • Vereniging voor vrouw en recht - Clara Wichmann
    Overzicht van uitspraken op het gebied van vrouw en recht.

Tijdschriften

Elk rechtsgebied kent specifieke jurisprudentietijdschriften waarin voor een rechtsgebied belangwekkende uitspraken gepubliceerd worden, al dan niet voorzien van annotaties. Zie voor specifieke jurisprudentietijdschriften per rechtsgebied de Onderzoeksgidsen.

Een aantal belangrijke jurisprudentietijdschriften in Nederland zijn o.a.:
•  AB Rechtspraak Bestuursrecht
•  Nederlandse Jurisprudentie (NJ)
•  NJ Feitenrechtspraak, inclusief Kort Geding en NJ kort (NJF)
•  Praktijkgids (Prg.)
•  Rechtspraak van de Week (RvdW)​​​​

Bovenstaande en vrijwel alle andere specifieke jurisprudentietijdschriften zijn te vinden en te doorzoeken via Legal Intelligence

Jurisprudentiebundels

Voor de verschillende (deel)rechtsgebieden bestaan zgn. arresten- of jurisprudentiebundels (de titels variëren) met een selectie van de belangrijkste uitspraken voor de rechtspraktijk cq. het onderwijs. Vaak verschijnt jaarlijks of om de zoveel jaar een nieuwe (geüpdatete) editie, bijvoorbeeld van de jurisprudentiebundels van Ars Aequi.

Jurisprudentiebundels zijn te vinden via de CataloguePlus: selecteer de tab UvA books+ en zoek met ‘titelwoorden’ (zonder jaartal) als je de precieze naam van de bundel weet of zoek op de termen jurisprudentie en bijv. aansprakelijkheidsrecht.

Enkele voorbeelden:
•  Jurisprudentie aansprakelijkheidsrecht & contractenrecht
•​​​​​​​  Staats- en bestuursrecht: jurisprudentie 1849-2011
•​​​​​​​  Jurisprudentiebundel Internationaal belastingrecht 2008
​​​​​​​•​​​​​​​  Arresten insolventierecht: met annotaties

Zie de Onderzoeksgidsen voor jurisprudentiebundels op specifieke rechtsgebieden.

Annotaties/noten

In (jurisprudentie)tijdschriften gepubliceerde uitspraken kunnen vergezeld gaan van een commentaar/toelichting door een deskundige. Annotaties zijn een belangrijk hulpmiddel bij de interpretatie van een uitspraak.

In de databanken Legal Intelligence en OpMaat is het mogelijk te filteren op wel/niet geannoteerde uitspraken.

Omdat met Legal Intelligence vrijwel alle (jurisprudentie) tijdschriften van de juridische uitgevers in Nederland én de uitspraken gepubliceerd op Rechtspraak.nl te doorzoeken zijn, is dit een van de belangrijkste bronnen voor het zoeken naar jurisprudentie. Let op: er kunnen voor bepaalde rechtsgebieden specifieke, meer geschikte databases zijn. Zie daarvoor de Onderzoeksgidsen
Bekijk ook de kennisclip Jurisprudentie.

Vinden van een specifieke uitspraak
•  Zoek met Zaaknummer, ECLI of LJN of de verwijzing naar een jurisprudentietijdschrift, b.v. NJ 2021/13.
•  Tijdschrift of jaargang niet gevonden? Klik in de rode balk bovenin op het boekicoontje om te kijken of het tijdschrift wel beschikbaar is in Legal Intelligence. Zo niet, controleer in de CataloguePlus of het tijdschrift op papier beschikbaar is.

Zoeken naar uitspraken over een bepaald onderwerp of wetsartikel
•  ​​​Vul een trefwoord in; gebruik bij samengestelde trefwoorden “ “ (b.v. “koude uitsluiting”).
•  Gebruik de filters aan de linkerkant om te verfijnen, b.v. op rechtspraak of rechtsgebied
•​​​​​​​  Of: zoek op wetstitel of wetsartikel en gebruik vervolgens weer de filters links om verder te verfijnen.

Zoeken naar geannoteerde uitspraken
Gebruik bovenstaande methodes om een uitspraak te vinden. Selecteer vervolgens links het filter Rechtspraak en daarna Geannoteerd.

Bekijk de kennisclip Jurisprudentie

Zoeken naar oudere jurisprudentie

Zie de handleiding Hoe vind ik oude documenten.